Witte Stip

Witte Stip (Ichthyophtirius multifiliis) 

Witte Stip is een protozo of oerdiertje.
Een protozo wordt ingedeeld in het rijk van "Eukaryote eencelligen, de protistenis". Een protozo is ééncellig, dierlijk en beweegt meestal. Witte Stip valt in de categorie Ciliaten. Een ciliaat is een wimpeldiertje met als kenmerken een ovale vorm met rondom trilhaartjes voor voortbeweging en voedselopname. De protozo is vrij groot en veranderlijk van vorm. Bij voortbeweging vervormt de ronde Celiaat soms tot een ovaalvorm. Dit in tegenstelling tot een aantal andere Celiaten, die bij voortbeweging "vormvast" blijven. De protozo beweegt zich ten opzichte van de meeste protozoën langzaam voort. In stilstand neemt de Celiaat weer een ronde vorm aan. De naam Witte Stip is misleidend, onder de microscoop is dit protozo bruin tot zwart.

Cyclus:
De zichtbare witte stip is het volwassen stadium van de parasiet die in de huid is gedrongen. De protozo kapselt zich in en vormt een cyste. De parasiet die Witte Stip veroorzaakt kun je niet met het blote oog zien. Wat je ziet zijn huidwoekeringen rond de ingekapselde protozo. Witte stip is dus eigenlijk de naam van het verschijnsel, niet van de parasiet (Ichthyophtirius multifiliis) zelf. De ingekapselde volwassen witte stip verlaat na rijping de vis en deelt zich tot vier keer waarna de delen zich inkapselen. In deze cystes ontwikkelen zich in ongeveer 24 uur enkele honderden dochtercellen (sporen, theronten) die na openbarsting uitzwemmen op zoek naar een nieuwe gastheer waar ze zich in de huid inboren.

Ontstaan:
Vaak na aanschaf van nieuwe vis (besmetting) en bij schommelingen in de temperatuur.

Preventie:
Waterkwaliteit en quarantaine. Immuniteit na een Witte Stip infectie is mogelijk, de vis blijft dan wel "drager".

Symptomen:
Schichtig zwemmen, schuren en hogere slijmproductie. In een later stadium ademhalingsmoeilijkheden door verlies ademend huidoppervlak of aangetaste kieuwen, loskomen opperhuid. Samengeknepen vinnen, donkerkleuring, afwijkend zwemgedrag en lusteloos op de bodem liggen.
Bij-effecten: Door de beschadigde huid kunnen bacteriële infecties en Saprolegnia (schimmel) optreden.
Hoe herkennen:
Met het blote oog: 1 mm grote witte stippen op vinnen, staart, huid en kieuwen welke enkele dagen na infectie ontstaan en bestaan uit een trophont met om zich heen dode huidcellen van de vis. Bevestig altijd door middel van microscopisch onderzoek.
Met de microscoop: 100x vergroting. Draaiende bolletjes (ronde donkerkleurige ciliaat). Niet vormvast, bij voortbewegen kunnen ze een ovale vorm aannemen. Bij 400x zijn de trilharen zichtbaar. Kenmerkend is de Hoefijzervormige Kern (bij volwassen stippen). Niet vanuit ieder positie zichtbaar. Onvolwassen witte stippen zijn bruinachtige rondjes die zich rupsachtig voortbewegen.

Behandeling:
Chemische bestrijding:
Alleen bij uitbraak. Bij voorkeur in de behandelbak. Raadpleeg voor het te gebruiken middel een koidokter of uw koidealer (mits deskundig). Denk aan goede beluchting tijdens het behandelen. Zet apparatuur als UVC en Ozon uit, verwijder absorberende materialen als zeoliet of actieve kool. Ververs veelvuldig na de behandeling. Gebruik geen medicijnen door elkaar of in combinatie met zout en dergelijke, tenzij uitdrukkelijk anders aangegeven.
Waarschuwing: Veel middelen tegen protozoa zijn giftig (bijv. desinfectiemiddelen zoals chloor, FMC en formaline) of zeer oxiderend (bijv. Kaliumpermanganaat). Draag altijd handschoenen, oog- en luchtwegbescherming.

Biologische bestrijding:
Temperatuur van de vijver enkele uren tot 32 graden verwarmen of een week bij 29-30 graden mits de vissen dit kunnen verdragen (zeer goed beluchten, temp. langzaam opvoeren, vissen in de gaten houden)
Visvrij houden van de vijver gedurende 7 dagen boven de 20 graden (indien de vissen in de behandelbak worden behandeld).
Gedurende 7 dagen boven de 20 graden de vissen iedere dag in 100% vers water overplaatsen. De sporen uit de opengebarsten cysten kunnen op die manier geen gastheer vinden en sterven doorgaans binnen 24 uur af.